زنان و ریاست جمهوری

رعایت حقوق زن در ابعاد مادی و معنوی، از موضوعات مهمی می‌‌باشد که اصل 21 قانون اساسی تضمین و احیای آن را وظیفه دولت دانسته است . از جمله این حقوق، حق انتخاب شدن است. زنان واجد شرایط نیز حق دارند مانند مردان، برای تصدی مناصب سیاسی و اجتماعی داوطلب شوند. از جمله این مناصب، منصب ریاست جمهوری می‌‌باشد

قانون اساسی برای ریاست جمهوری جایگاه و موقعیت ممتازی را پیش بینی و مسئولیت­های سنگینی برای آن در نظر گرفته است. در اصل 113 قانون اساسی آمده است:

«پس‏ از مقام‏ رهبری‏ رییس‏ جمهور عالیترین‏ مقام‏ رسمی‏ کشور است‏ و مسئولیت‏ اجرای‏ قانون‏ اساسی‏ و ریاست‏ قوه‏ مجریه‏ را جز در اموری‏ که‏ مستقیما به‏ رهبری‏ مربوط می‏ شود، بر عهده‏ دارد».

شرایط ریاست جمهوری در اصل 115 ق.اساسی بیان شده است:

«رییس‏ جمهور باید از میان‏ رجال‏ مذهبی‏ و سیاسی‏ که‏ واجد شرایط زیر باشند انتخاب‏ گردد: ایرانی‏ الاصل‏، تابع ایران‏، مدیر و مدبر، دارای‏ حسن‏ سابقه‏ و امانت‏ و تقوی‏، مومن‏ و معتقد به‏ مبانی‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ و مذهب‏ رسمی‏ کشور.»

شرایط مذکور در این اصل را می‌توان این گونه تفکیک نمود:

- شرط حقوقی؛ رییس جمهور باید ایرانی الاصل باشد. لذا تابعیت اکتسابی مانع انتخاب شدن خواهد بود.

 - شرط عقیدتی؛ رییس جمهور به پاسداری از مذهب رسمی کشور (شیعه اثنی عشری) سوگند یاد می­کند؛ بدین ترتیب بدیهی است که وی باید مسلمان، مومن و معتقد به مذهب رسمی کشور باشد.

- شرط اجتماعی؛ رییس جمهور باید از «رجال سیاسی و مذهبی» باشد. این شرط به موقعیت اجتماعی داوطلبان اشاره می‌نماید که به موجب آن، رییس جمهور باید دارای شهرت بالای سیاسی و مذهبی و از معاریف و مشاهیر باشد.

- شرط اخلاقی؛ رییس جمهور باید شخصی خوش سابقه، امانت دار و پرهیزگار باشد.

- شرط سیاسی و اداری؛ رییس جمهور باید، دارای تجربه مدیریتی باشد تا بتواند کشور را به بهترین وجه اداره نماید.

 حال با توجه به مسئولیت­ها، اختیارات و شرایط سنگینی که در قانون اساسی برای ریاست جمهور پیشی بینی شده، این سؤال مطرح می‌شود که آیا ریاست جمهوری ویژه مردان است و زنان شایستگی تصدی این سمت را ندارند یا  تفاوتی از لحاظ جنسیت و جود ندارد  وزنان نیز حق دارند برای تصدی این سمت اقدام نمایند؟

در اسلام بین انسا نها از حیث آفرینش تفاوتی وجود ندارد،اما مرد وزن بدلیل شرایط جسمی وفیزیولوژیک هر یک برای انجام وظایف ویژه ای آفریده شده اند.اما این تفاوت بدان معنی نیست که راه کمال بر زنان بسته ومحدود است، لذا زنان مانند مردان می توانند در فعالیت های اجتماعی وسیاسی مشارکت کنند در این راستا نقش زنان بعد از انقلاب اسلامی وحضور فعال آنان  در همه عرصه ها شایستگی زنان در عقل ، علم وسیاست را ثابت نموده است  ودر سال های اخیر رشد وبلوغ سیاسی جامعه زنان قابل توجه است.

در اصل 115 قانون اساسی مقصود از کلمه رجال به هیچ وجه مردان نیست چرا که رجال کلمه عربی است که فقط به معنی مردان نیست وبه معنی اشخاص سر شناس ،برجسته و شخصیت ها وعقلای جامعه  می باشد از این رو اعم از زنان ومردان است ودر قانون اساسی نیز اگر منظور نظر مردان بودند دیگر لزومی به استفاده از کلمه رجال وجود نداشت ومستقیما از کلمه مردان استفاده می شد چرا که در تدوین قانون ،قانونگذار باید از ابهام واجمال بپرهیزد وقانون باید صراحت داشته باشد

کلمه رجال 16 بار در قرآن آمده است که 11 مورد آن با توجه به قرینه ها ، حرف اضافه، صفت ها و.... روشن می شود که منظور زن ومرد است اما در چهار موردش کلی است وبحث جنسیت در آن وجود ندارد ومنظور نوع بشر است.

 لذا بنظر می رسد صرفا بدلیل رعایت مصلحت مقطعی مملکت این تعبیر در اصل 115 بکار رفته ونه به جهت رعایت اصل شرعی ممنوعیت زن از ولایت وحکومت زیرا اگر این اصل می خواست رعایت شود به طریق اولی  باید زنان از نمایندگی وعضویت در مجلس  قانو نگذاری ووزارت نیزمنع می شدند، ضمن آنکه ریاست جمهوری ولایت نیست وولایت با رهبری است  این سمت فقط تنفیذ امر است ویک قدرت اجرایی است وماهیت آن وکالت است ،لذا اگر زنان به مرحله ای از تکامل وپویایی ورشد سیاسی واجتماعی برسند و دارای امانت وتقوی وحسن سابقه ومومن به مبانی اسلام باشند وشایستگی لازم را احراز کنند می توانند این قدرت اجرایی را کسب نمایند  چرا که حکم فقهی متقنی برای ممنوعیت احراز پست ریاست جمهوری توسط زنان وجود ندارد.